Spis treści
- Jak usunąć bakterie z wody? Legionella a biofilm bakteryjny
- Chemiczne metody dezynfekcji wewnętrznych instalacji wodnych w budynkach
- Chemiczne metody dezynfekcji wody pitnej w stacjach uzdatniania wody
- Fizyczne metody dezynfekcji wody
- Na czym polega uzdatnianie wody?
- Dezynfekcja wody pitnej a dezynfekcja instalacji wodnych
Jak usunąć bakterie z wody? Legionella a biofilm bakteryjny
Aby skutecznie usunąć bakterie w instalacjach wodociągowych, należy wybrać metodę, która usuwa zarówno bakterie zawieszone w wodzie, jak i likwiduje biofilm bakteryjny – środowisko organiczne tworzone przez bakterie na powierzchniach wewnętrznych rur. Bakterie w biofilmach są ściśle ze sobą połączone, a także mają zapewnione optymalne warunki do życia i pożywienie.
Tradycyjne metody dezynfekcji wody działają jedynie na bakterie zawieszone w wodzie lub znajdujące się na powierzchni biofilmu, pozostawiając przy życiu mikroorganizmy w jego wnętrzu, które są bardziej odporne na czynniki zewnętrzne. Z tego względu do skutecznego usunięcia bakterii Legionella z instalacji konieczne jest zastosowanie odpowiednich metod dezynfekcji wody.
Kluczowe jest również zapobieganie powstawaniu biofilmu poprzez prawidłową eksploatację instalacji: unikanie powstawania zastojów wody i gromadzenia się kamienia, osadu czy rdzy, zapobieganie tworzeniu się stref o temperaturze pomiędzy 20 a 50°C, a także regularne przeglądy systemów wodnych oraz badania wody.
Wolna od drobnoustrojów woda jest kluczowa nie tylko dla zdrowia osób z niej korzystających, ale także dla procesów przeprowadzanych w laboratoriach czy zakładach przemysłowych, w których wykorzystywana jest woda wodociągowa.
Tradycyjne metody dezynfekcji wody, takie jak chlor, eliminują wyłącznie bakterie zawieszone w wodzie oraz te, które osiadły na wierzchniej warstwie biofilmu. Niemniej, rozwiązania te często nie radzą sobie z mikroorganizmami ukrytymi głębiej w strukturze biofilmu, które wykazują większą odporność na czynniki zewnętrzne. Aby trwale zwalczyć bakterie Legionella w systemach wodnych, konieczne jest stosowanie zaawansowanych metod dezynfekcji wody, takich jak generator jonów srebra i miedzi.
Dodatkowo, bardzo ważne jest zapobieganie tworzeniu się biofilmu. Osiąga się to poprzez właściwą eksploatację instalacji, co obejmuje między innymi:
unikanie stagnacji wody,
unikanie nagromadzenia kamienia, osadu czy rdzy
utrzymywanie stref temperatury wody poza zakresem 20-50°C,
regularne przeglądy systemów wodnych,
Więcej na temat czynników zwiększających ryzyko skażenia bakteryjnego znajdziesz na naszej podstronie poświęconej bakteriom Legionella.
Chemiczne metody dezynfekcji wewnętrznych instalacji wodnych w budynkach
Chemiczne metody dezynfekcji systemów wodociągowych polegają na wprowadzeniu do instalacji środków chemicznych o działaniu bakteriobójczym. W trakcie tego procesu usuwane są bakterie, osady organiczne (np. biofilm), a także osady mineralne. Skuteczność dezynfekcji zapewnia wyłącznie wyczyszczenie wszystkich zbiorników i elementów w instalacji. Wraz z poprawną eksploatacją systemu, dezynfekcja chemiczna może być także metodą zabezpieczania instalacji przed rozwojem bakterii Legionella.
Dezynfekcja przy użyciu jonów srebra i miedzi
Sprawdzonym i skutecznym sposobem oczyszczania wody z bakterii Legionella jest stosowanie urządzeń uwalniających jony srebra i miedzi, takich jak Silion. Jest to nie tylko dobry sposób dezynfekcji systemu, ale również profilaktyki rozwoju bakterii. Uwalniane jony srebra i miedzi długo utrzymują się w wodzie, zabezpieczając instalację przed skażeniem i rozwojem biofilmu.
Jony wykazują właściwości penetracyjne w stosunku do biofilmu, co umożliwia jego skuteczne niszczenie i wypłukiwanie z instalacji. Odpowiednia dawka jonów jest uwalniana przez urządzenie po przeprowadzeniu automatycznych przeliczeń na podstawie zmierzonego przepływu wody. Zmniejsza to ryzyko uwolnienia zbyt małej lub zbyt dużej ilości jonów.
Największą zaletą dezynfekcji przy użyciu jonów srebra i miedzi, poza jej udowodnioną w badaniach skutecznością, jest brak konieczności stosowania agresywnych, silnie utleniających środków. Jony te nie są szkodliwe dla instalacji i bezpieczne dla ludzi, co daje dużą przewagę nad alternatywnymi rozwiązaniami.
Nadtlenek wodoru to substancja chemiczna, która umożliwia dezynfekcję wody w sposób neutralny dla środowiska i organizmu człowieka. Na zdjęciu przedstawiono wizualizację cząsteczek wodoru.
Dezynfekcja chemiczna nadtlenkiem wodoru
Dezynfekcja chemiczna instalacji przy pomocy nadtlenku wodoru to kolejny ze sprawdzonych sposobów usuwania bakterii Legionella, który nie wymaga użycia szkodliwych substancji chemicznych. Nadtlenek wodoru (H2O2) po utlenieniu jest neutralny dla środowiska i nie zagraża zdrowiu osób, które użytkują wodę – jedynymi pozostałościami po dezynfekcji są tlen i woda.
Nadtlenek wodoru charakteryzuje się wysoką reaktywnością z materiałami organicznymi oraz szybkim czasem działania. Dzięki temu możliwe jest natychmiastowe usunięcie z instalacji bakterii w postaci planktonicznej oraz gromadzących się w formie biofilmu, co pozwala to na bezpieczny dostęp do wody jeszcze tego samego dnia.
Co więcej, dezynfekcja przy użyciu nadtlenku wodoru nie pozostawia nieprzyjemnego zapachu czy zabarwienia, a także przeciwdziała ponownemu skażeniu. By zapewnić szybką, bezproblemową i pewną dezynfekcję przy pomocy nadtlenku wodoru, warto zlecić przeprowadzenie procesu doświadczonym specjalistom ds. bezpieczeństwa wodnego.
Dezynfekcja chemiczna dwutlenkiem chloru
Dezynfekcja chemiczna wykorzystująca dwutlenek chloru jest metodą powszechnie stosowaną i w większości przypadków skuteczną. Udowodniono jej efektywność w rozpuszczaniu biofilmu bakteryjnego. Dwutlenek chloru w warunkach wysokiej temperatury może jednak wpływać negatywnie na instalację wodną, m.in. przyczyniając się do jej korozji.
Korozyjność wywoływana przez użycie dwutlenku chloru to nie tylko czynnik przyspieszający zniszczenie systemu, ale również stwarzający warunki do rozwoju bakterii Legionella. Co więcej, związek ten może również powodować pękanie przewodów z tworzyw sztucznych. To właśnie dlatego, według Państwowego Zakładu Higieny, często skuteczniejsze okazują się inne metody dezynfekcji, w tym wspomniana powyżej dezynfekcja przy pomocy jonów srebra i miedzi.
Dezynfekcja przy pomocy ultradźwięków
Fizyczne metody dezynfekcji wody obejmują także metodę dezynfekcji przy pomocy ultradźwięków. To rozwiązanie, które wykorzystuje fale ultradźwiękowe o częstotliwości powyżej 20 kHz. Działają one na bakterie ze względu na zjawisko kawitacji, czyli procesu rozrywania komórek mikroorganizmów.
Skuteczność dezynfekcji wody przy pomocy ultradźwięków jest zależna od odpowiednio dobranego natężenia pola ultradźwiękowego oraz czasu oddziaływania. W licznych badaniach stwierdzono jednak, że najlepiej jest stosować metody skojarzone, gdzie ultradźwięki działają wspomagająco na stosowanie innych metod dezynfekcji.
Stosowanie specjalistycznych środków chemicznych to jeden z najpopularniejszych sposobów uzdatniania wody.
Chemiczne metody dezynfekcji wody pitnej w stacjach uzdatniania wody
Przy uzdatnianiu wody pitnej ważne jest, by skutecznie pozbyć się wszelkich mikroorganizmów chorobotwórczych mogących stanowić zagrożenie dla zdrowia człowieka. Proces dezynfekcji wody musi być także bezpieczny dla zdrowia. Wśród chemicznych metod dezynfekcji wody pitnej w stacjach uzdatniania wody możemy wyróżnić między innymi:
ozonowanie wody,
chlorowanie wody,
dezynfekcję kwasem nadoctowym.
Ozonowanie wody
Ozonowanie wody polega na użyciu powietrza nasyconego ozonem, który wykazuje silne właściwości utleniające i dezynfekujące. Do przeprowadzenia takiej dezynfekcji konieczne jest zastosowanie urządzeń zwanych ozonatorami.
Ozonowanie wody charakteryzuje się szybszym i wielokrotnie silniejszym działaniem niż dezynfekcja przy zastosowaniu chloru. W wyniku tej metody dezynfekcji wody nie powstają żadne niebezpieczne związki, gdyż ozon rozkłada się do tlenu. Dzięki temu ozonowanie nie wpływa na smak i zapach wody.
Wadą metody wykorzystującej ozon jest jego szybkie utlenianie się – ozon to pierwiastek bardzo nietrwały, w związku z czym nie jest w stanie zabezpieczyć rozległych systemów wodnych. Czas połowicznego rozpadu ozonu wynosi od kilku sekund do kilku minut.
Ozonowanie wody jest stosunkowo drogą metodą dezynfekcji wody. Nie poleca się stosowania ozonowania jako jedynej metody dezynfekcji, gdyż nie ma potwierdzonej skuteczności w usuwaniu wielu drobnoustrojów, m.in. Legionelli. Ozonowanie stosuje się zazwyczaj w połączeniu z chlorowaniem wody.
Czysta woda to niezbędny warunek zdrowia każdego z nas. Uzdatniona i zdezynfekowana woda to jeden z czynników zapobiegania chorobom w społęczeństwie.
Chlorowanie wody
Chlorowanie wody to z kolei proces dezynfekcji przy użyciu związków chloru takich jak:
chlor wodny,
podchloryn sodu,
dwutlenek chloru.
Dezynfekcja wody przy pomocy chlorowania to najtańsza i najpopularniejsza metoda oczyszczania wody pitnej. Jej skuteczność jest duża, jednak uzależniona od ilości użytego środka i od pH wody.
Wadą tej metody jest gorszy smak i specyficzny zapach wody – w szczególności wody poddanej dezynfekcji przy użyciu podchlorynu sodu lub innych związków chloru. Po dezynfekcji przy użyciu wspomnianych związków chemicznych wydzielają się również związki szkodliwe dla zdrowia człowieka, mogące powodować podrażnienia i alergie, a nawet związki rakotwórcze.
Dezynfekcja kwasem nadoctowym
Zastosowanie kwasu nadoctowego daje szybkie rezultaty dezynfekcji wody. Działa on na szerokie spektrum mikroorganizmów, zwalczając także formy przetrwalnikowe oraz wirusy, pleśnie i drożdże. Bakterie nie uodparniają się na preparat.
Kwas nadoctowy bywa stosowany do dezynfekcji w preparatach skojarzonych z nadtlenkiem wodoru, co zwiększa jego skuteczność. Minusem metody są właściwości korozyjne kwasu nadoctowego, szczególnie w stosunku do miedzi i mosiądzu.
Ozonowanie i chlorowanie wody często stosowane jest w przypadku wody używanej do napełniania basenów pływackich.
Fizyczne metody dezynfekcji wody
Lampy UV — dezynfekcja promieniowaniem ultrafioletowym
Dezynfekcja promieniowaniem ultrafioletowym to fizyczna metoda dezynfekcji wody. Polega ona na wykorzystaniu tak zwanych lamp UV. Są to urządzenia działające miejscowo – możliwe jest usunięcie bakterii w miejscu naświetlania.
Lampy UV nie są w stanie jednak usunąć biofilmu ze skażonych instalacji wodnych na dalszych odcinkach. Co więcej, woda, w której chcemy zastosować tę metodę, musi być bardzo klarowna, by promienie UV nie odbijały się od cząsteczek koloidów i zawiesin. Należy pamiętać, że metoda ta nie chroni przed wtórnym skażeniem wody.
Inne metody dezynfekcji
Podstawowym sposobem odkażania systemów wodnych jest dezynfekcja termiczna, czyli płukanie instalacji gorącą wodą. Jest to jednak metoda doraźna, nie zawsze skuteczna w przypadku usuwania biofilmu. Nie zaleca się jej do regularnego stosowania z racji na obciążenie dla instalacji i odkładanie się kamienia.
Poza wymienionymi w niniejszym artykule metodami dezynfekcji wody czasami oferowane są także inne rozwiązania. Warto mieć jednak na uwadze to, że cechuje je mniejsza skuteczność lub zdolność do wytwarzania negatywnych skutków ubocznych. Przykładowo, jedną z metod, której skuteczność nie jest potwierdzona badaniami, jest stosowanie magnetyzerów.
Jeśli nie wiesz, jaka metoda dezynfekcji wody jest odpowiednia dla Twojego budynku, skorzystaj z bezpłatnej konsultacji z doświadczonym specjalistą ds. bezpieczeństwa wodnego.
W przypadku instalacji wodnych kluczowa jest dezynfekcja całego systemu, łącznie z każdym kranem i prysznicem. Zapewni to bezpieczeństwo stosowania wody pochodzącej z instalacji.
Na czym polega uzdatnianie wody?
Celem uzdatniania jest uzyskanie czystej wody w stopniu, jaki jest odpowiedni dla jej przeznaczenia. W ramach procesów służących uzdatnianiu wody wyróżniamy różne sposoby, których celem jest oczyszczanie wody.
Jednym z procesów uzdatniania jest dezynfekcja wody. Celem dezynfekcji wody jest z kolei usunięcie z niej chorobotwórczych mikroorganizmów wraz z ich formami przetrwanymi. Odkażanie wody obejmuje więc zabijanie lub unieszkodliwianie wirusów, pierwotniaków, pasożytów, grzybów, czy bakterii, takich jak Legionella.
W ramach uzdatniania wody wykorzystywane są również inne procesy mające na celu m.in. uzyskanie odpowiedniej jej twardości. Stosuje się takie metody, jak:
koagulacja,
sedymentacja,
filtracja,
usuwanie żelaza i manganu,
destylacja.
Fizyczne metody uzdatniania wody obejmują m.in. odfiltrowanie i sedymentację. Oddzielenie od wody większych zanieczyszczeń w oczyszczalniach ścieków zachodzi w specjalnych zbiornikach sedymentacji wtórnej.
Dezynfekcja wody pitnej a dezynfekcja instalacji wodnych
Dezynfekcja w procesie oczyszczania wody to kluczowy etap ciągu technologicznego w stacjach uzdatniania wody, które przygotowują wodę z naturalnych zbiorników do codziennego użytku, na przykład w celach komunalnych. Stosuje się ją również do zabezpieczenia instalacji wewnętrznych w budynkach przed wtórnym skażeniem bakteryjnym. Rozróżnienie celów dezynfekcji jest istotne z racji na różne metody stosowane w zależności od oczekiwanego rezultatu działania.
W stacjach uzdatniania woda jest dezynfekowana metodami, które eliminują patogeny zawieszone w wodzie, np. poprzez zastosowanie światła UV czy ultrafiltrację. Istnieje również możliwość zastosowanie środków chemicznych, takich jak dwutlenek chloru. Celem takich działań jest nie tylko usunięcie mikroorganizmów, ale również zapobieganie ponownemu zanieczyszczeniu wody w sieciach wodociągowych.
Niekiedy jednak te metody nie są wystarczające do ochrony instalacji wewnątrz budynków przed biofilmem bakteryjnym. W takich przypadkach konieczne może być zastosowanie dodatkowych systemów dezynfekcji zlokalizowanych wewnątrz budynków.
Źródła:
B. Jasiński – „Chlor, ozon, ultradźwięki i promieniowanie nadfioletowe jako alternatywne metody dezynfekcji wody”. Gaz, Woda i Technika Sanitarna, 1978, nr 5.
Zwalczanie Legionelli I Bifipro I Wysokiej jakości technologia
Autorzy:
Kup lub wynajmij generator jonów Silion
W naszej ofercie posiadamy możliwość zakupu lub wynajęcia urządzenia do jonizacji wody. Wybierz model finansowania dostosowany do Twoich potrzeb!
