Legionelloza – choroba Legionistów oraz gorączka Pontiac
Legionellozy to choroby spowodowane zakażeniem bakteriami Legionella. Istnieją dwie główne postaci choroby:
- Legionelloza bez zapalenia płuc – tzw. gorączka Pontiac, która trwa kilka dni i powoduje objawy podobne do grypy,
- Legionelloza przebiegająca z zapaleniem płuc – występuje około 10 razy rzadziej, jednak jest zdecydowanie poważniejsza i bardziej niebezpieczna. To ostre zapalenie płuc o bardzo wysokiej śmiertelności.
Gdzie można spotkać bakterie Legionella?
Bakterie Legionella są powszechne w środowisku naturalnym, jednak ich ilość jest zbyt mała, aby stanowiły zagrożenie dla człowieka. Pomimo że powszechnie występuje w naturalnych zbiornikach wodnych oraz glebie, bardzo rzadko dochodzi do zachorowania z powodu kontaktu człowieka z nimi w tym środowisku.
Poza środowiskiem naturalnym Legionella występuje bardzo często w sztucznym środowisku wodnym, jakim są instalacje wodociągowe wewnątrz budynków. Różnica polega na tym, że zagęszczenie bakterii jest w nich znacznie większe, przez co stanowią większe zagrożenie. Ponieważ bakterie Legionella najlepiej czują się w środowisku o temperaturze od 32°C do 42°C, najczęściej możemy je spotkać w ciepłej wodzie użytkowej.
Innymi źródłami są również pozostałe instalacje i urządzenia z wodą, takie jak:
- klimatyzacja,
- wytwornice pary wodnej,
- jacuzzi,
- węże ogrodowe,
- wieże chłodnicze.
Jeżeli woda zimna w naszych kranach i prysznicach ma ponad 20°C, również może być miejscem rozwoju bakterii Legionella.
Legionella - jak można się zarazić?
Czy Legionellą można się zarazić pijąc wodę?
Legionella stanowi dla nas zagrożenie, gdy dostanie się do naszych dróg oddechowych. Nie jest niebezpieczna, gdy trafi do układu pokarmowego razem z wypitą wodą. W historii zanotowano pojedyncze zachorowania, co do których istnieje podejrzenie, że zainfekowanie narządów wewnętrznych było spowodowane bakteriami, które trafiły do organizmu drogą pokarmową. W ogólnym rozrachunku powinniśmy się jednak obawiać bakterii, które trafią do dróg oddechowych, nie do żołądka.
Infografika: Źródła zakażeń bakteriami Legionella
Aerozol wodny – główne źródło zakażenia Legionellą
Jeżeli bakterie są w wodzie w postaci aerozolu, mogą dostać się do naszych dróg oddechowych i spowodować zakażenie organizmu. Legionellą możemy się więc zarazić wdychając powietrze, w którym znajduje się aerozol skażonej bakteriami wody.
Do zakażenia może dojść na przykład podczas kąpieli pod prysznicem, kiedy w powietrzu unosi się mgiełka z aerozolem wodnym. Jeżeli instalacje wodne w budynku, w którym bierzemy kąpiel, są skażone bakteriami Legionella, zakażenie podczas kąpieli jest bardzo prawdopodobne. Podczas oddychania kropelki aerozolu dostają się do naszych dróg oddechowych i osadzają się na płucach, gardle czy śluzówce nosa.
Szczególnie niebezpieczny jest aerozol o bardzo małej średnicy, poniżej 5µm (1/200 milimetra). Taki aerozol jest wytwarzany w ultradźwiękowych nawilżaczach powietrza, inhalatorach czy wytwornicach mgły. Z tego powodu należy szczególnie uważać podczas korzystania z tego typu urządzeń. Należy dbać o ich higienę, w innym przypadku narażamy się na zachorowanie spowodowane bakteriami Legionella.
Prysznic – jedna z najczęstszych dróg zakażenia bakteriami Legionella.
Wieże chłodnicze – źródła bakterii o dużym zasięgu rozprzestrzeniania
Kolejną kategorią urządzeń, które mogą być źródłem Legionelli, są wieże chłodnicze. Są to elementy systemów klimatyzacyjnych, przy pomocy których ciepło z budynku jest oddawane do środowiska w celu jego schłodzenia. Wieże chłodnicze zwykle znajdują się na dachach takich obiektów jak galerie handlowe, budynki przemysłowe, centra handlowe, chłodnie czy serwerownie. Wytwarzają one parę, oddając w ten sposób energię poza budynek.
Para wodna z wież chłodniczych może być transportowana na bardzo duże odległości, przez co stanowi szczególnie duże zagrożenie i ryzyko zachorowania. Skażone wieże chłodnicze często były w przeszłości źródłami większych epidemii, ponieważ wytwarzany w trakcie ich pracy aerozol rozprzestrzeniał się na znaczne odległości narażając na kontakt z bakteriami wiele osób.
Wieże chłodnicze są w stanie przenosić aerozol z bakteriami Legionella nawet na wiele kilometrów.
Jak najczęściej dochodzi do zakażenia Legionellą?
Poprzez wdychanie aerozolu wodnego, na przykład pod prysznicem, gdy instalacja ciepłej wody użytkowej jest skażona tymi bakteriami. Dodatkowe niebezpieczeństwo stanowią znajdujące się na dachach budynków wieże chłodnicze, które potrafią transportować skażony aerozol na bardzo duże odległości. Do zarażenia Legionellą może dojść również poprzez używanie zanieczyszczonych urządzeń klimatyzacyjnych lub do inhalacji oraz podczas hospitalizacji przy pomocy wspomagania układu oddechowego.
Jak zabezpieczyć instalację przed bakterią Legionella pneumophila?
Dbanie o bezpieczeństwo wody w instalacjach domowych i publicznych jest kluczowe dla zapobiegania zakażeniom bakteriami Legionella pneumophila. Konieczne jest regularne czyszczenie i dezynfekcja wszystkich elementów systemów wodnych, takich jak prysznice, krany, filtry oraz systemy klimatyzacyjne. Ważne jest utrzymywanie temperatury wody ciepłej w zbiornikach powyżej 60°C, a w instalacji 55-60°C, natomiast zimnej poniżej 20°C oraz unikanie stagnacji wody poprzez regularne uruchamianie rzadko używanych kranów i pryszniców.
Należy również pamiętać o monitorowaniu jakości wody, w tym wykonywaniu badań wody pod kątem obecności bakterii Legionella pneumophila. Regularne przeglądy, utrzymanie higieny i edukacja użytkowników są kluczowe dla ochrony zdrowia publicznego.
Walczysz z Legionellą?
Kompleksowo zajmujemy się tematem zwalczania bakterii Legionella. Zyskaj spokój przy naszej partnerskiej współpracy.
Źródła:
European Technical Guidelines for the Prevention, Control and Investigation of Infections Caused by Legionella species – międzynarodowa praca zbiorowa (2017)
gov.pl/web/psse-bytom/legionella-informacje-dla-podrozujacych
Występowanie i chorobotwórczość bakterii z rodziny Legionellaceae – Marta Palusińska-Szysz, Monika Cendrowska-Pinkosz (2008)
Autorzy:
Natychmiastowa ochrona przed Legionellą
Bezpieczne korzystanie z wody jest możliwe nawet wtedy, gdy jest skażona bakteriami. Zadbaj o zdrowie użytkowników wody dzięki armaturze z filtrami przeciwbakteryjnymi.
