Sytuacja epidemiologiczna w wojewodzie Wielkopolskim
W roku 2024 odnotowano 64 przypadki zachorowań na legionelozę, w tym 60 miało postać zapalenia płuc (choroba legionistów), a 4 przypadki to gorączka Pontiac – łagodniejsza forma tej choroby. Zaobserwowano wzrost liczby zachorowań względem roku 2023 (52 przypadki), co jest zgodne z obserwacjami światowymi i polskimi, wskazującymi na tendencję rosnącą, m.in. z powodu zmian klimatycznych sprzyjających namnażaniu bakterii.
Chorzy najczęściej to osoby starsze i z obniżoną odpornością, natomiast młode i zdrowe osoby zakażenie przechodzą często bezobjawowo lub łagodnie.
Ramy prawne i zakres nadzoru
Działania nadzorcze realizowano zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Kontrole dotyczyły głównie obiektów wysokiego ryzyka występowania bakterii Legionella, takich jak szpitale, domy pomocy społecznej, hotele, kempingi oraz zakłady opiekuńczo-lecznicze.
Przeczytaj także: Legionella w Polsce w 2024 r.
Działania kontrolne i wyniki badań w Wielkopolsce
Inspekcja Sanitarna prowadziła wzmożony nadzór w obiektach użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego, pobierając próbki wody do badań w przypadku wystąpienia zachorowań. Łącznie w ramach kontroli urzędowych i wewnętrznych w różnych typach placówek przeprowadzono szereg działań kontrolnych, w tym pobrano próbki wody w celu oceny ryzyka.
Szpitale i inne placówki lecznictwa zamkniętego
W placówkach lecznictwa zamkniętego (szpitale, zakłady opiekuńczo-lecznicze, zakłady pielęgnacyjno-opiekuńcze i hospicja) przeprowadzono łącznie 661 kontroli, z czego 83 dotyczyły specyficznie bakterii Legionella sp.. W 39 przypadkach stwierdzono niewłaściwą jakość ciepłej wody.
W 48 szpitalach przeprowadzono 64 kontrole urzędowe, pobierając 326 próbek. Dodatkowo, placówki te przeprowadziły 205 kontroli wewnętrznych. W 30 szpitalach stwierdzono niewłaściwą jakość wody, co skutkowało wydaniem 26 decyzji administracyjnych, 8 zawiadomień oraz 2 grzywien na łączną kwotę 18 000 zł.
W 16 innych placówkach leczniczych (niż szpitale) przeprowadzono 19 kontroli urzędowych, pobierając 74 próbki, oraz 28 kontroli wewnętrznych. W 10 placówkach stwierdzono nieprawidłową jakość wody , co doprowadziło do wydania 13 decyzji i 7 zawiadomień.
Domy Pomocy Społecznej i inne obiekty pomocy społecznej
Z 56 skontrolowanych przez PIS placówek, w 30 stwierdzono przekroczenia dopuszczalnej liczby bakterii Legionella. W większości obiektów po wdrożeniu działań naprawczych, jakość wody poprawiła się.
Dodatkowo w 74 obiektach zarządzający wykonali badania w ramach kontroli wewnętrznej.
Hotele i obiekty noclegowe
W 66 obiektach (hotelach, motelach i pensjonatach), które przeprowadziły własne badania, w 8 z nich stwierdzono przekroczenia norm bakterii. W wyniku kontroli urzędowych przeprowadzonych w 5 hotelach, w 2 stwierdzono obecność bakterii.
W pozostałych obiektach noclegowych (kampingach, schroniskach, polach biwakowych) 33 zarządców wykonało badania we własnym zakresie. W 4 z nich ilość bakterii Legionella w wodzie przekraczała dopuszczalne normy.
W 3 obiektach to Inspekcja Sanitarna wykonała badania nadzorcze i w jednym z nich wykryto bakterie Legionella w ilości przekraczającej wartości z Rozporządzenia.
Pływalnie
W województwie Wielkopolskim w 2024 roku znajdowało się 107 pływalni i 2 inne obiekty dysponujące nieckami basenowymi. Wszystkie zostały skontrolowane przez Inspekcję Sanitarną.
Woda na pływalniach poddawana była badaniom w zakresie parametru Legionella sp. w nieckach basenowych oraz w natryskach. W przypadku stwierdzenia ponadnormatywnych ilości bakterii, zarządcy podejmowali działania naprawcze, w tym płukanie sieci i dezynfekcję instalacji.
Działania naprawcze i edukacja
W każdym przypadku, gdy wykryto przekroczenia norm, PIS zobowiązywała zarządców obiektów do wdrożenia działań naprawczych. Najczęściej stosowanymi metodami były: przegrzewanie instalacji ciepłej wody, chlorowanie sieci oraz jej płukanie. Pracownicy PIS prowadzili również działania edukacyjne i informacyjne, szczególnie w kontekście zagrożeń związanych z obecnością bakterii w instalacji ciepłej wody, wzywając do regularnych badań i właściwej eksploatacji systemów wodociągowych.
Usuwamy Legionellę
Skutecznie usuwamy bakterię z instalacji dobierając odpowiednie rozwiązania do danego przypadku.
Podsumowanie
85 obiektach w Wielkopolsce odnotowano przekroczenia dozwolonej ilości bakterii Legionella w wodzie.
Obecność bakterii Legionella była monitorowana przede wszystkim w instalacjach ciepłej wody użytkowej.
W przypadku wykrycia przekroczeń, prowadzone były różnego rodzaju działania naprawcze
Autorzy:
